صنوف آلاینده، کابوس تمام نشدنی سد ماملو / اما و اگرها ادامه دارد

خبر استان : در شرایط بحران آبی که سدهای تهران رو به خشکی رفته است، ورود سد ماملو به مدار آبرسانی نقطه امیدی برای تهران محسوب می شود اما در حالیکه مردم و مسئولان این سد را گره گشایی برای بحران آبی پایتخت می دانند معضلات جانبی آن نظیر آلودگی آب رودخانه های منتهی به سد در اثر ساخت و سازهای غیرمجاز و فعالیت صنوف آلاینده نگرانی هایی به وجود آورده است.

ر شرایط بحران آبی که سدهای تهران رو به خشکی رفته و میزان ذخیره آنها عمدتا به بخش مرده و غیرقابل برداشت رسیده است، ورود سد ماملو به مدار آبرسانی نقطه امیدی برای تهران محسوب می شود، بنابر وعده مسئولان قرار است این سد در مهرماه جاری بهره برداری شود که امیدواریم این بار با خُلف وعده مواجه نشده و به عمل بگراید چراکه وضعیت بحرانی آب در تهران نیازمند حرکتی جدی و کارآمد است.

عمليات احداث سد مخزنی ماملو در سال 79 آغاز و آبگيري اوليه سد در ديماه 86 انجام شد، این سد در 45 كيلومتري شرق تهران و بر روي رودخانه جاجرود واقع شده و هدف اصلی از احداث آن بهره گيري از پتانسيل حوزه آبريز رودخانه جاجرود و دماوند، تامين آب سالم كشاورزي در دشت ورامين و پاكدشت و مهمتر از همه تامين بخشي از آب شرب جنوب و شرق تهران است که این مورد با بروز بحران آبی و خشکی آب سدهای موجود اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

اخبار ناامید کننده از میزان ذخایر سدهای تهران

هشدارهای مسئولان در زمینه کم آبی و بروز بحران در کشور به ویژه استان تهران تقریبا از اوایل سال جدید با مشاهده بارشهای نه چندان چشمگیر بهاری آغاز شد و هر ماه خبرهای جدید اما ناامیدکننده تری از میزان ذخایر سدها، چاه ها و سفره های زیرزمینی استان تهران منتشر می شود.

در این باره اردیبشهت ماه سالجاری بود که مدیر عامل آب منطقه‌ای تهران گفت: در حال حاضر میزان مصرف روزانه در حد سه میلیون متر مکعب است و در روزهای گرم سال این میزان به 3.4 میلیون متر مکعب در شبانه روز خواهد رسید که در این صورت میزان آبی که در سد‌ها ذخیره داریم پاسخگو نبوده لذا باید علاوه بر اقدامات توصیه‌ای برای کاهش مصرف آب، نسبت به کاهش فشار شبکه نیز برای اعمال صرفه جویی اقدام کرد.

خسرو ارتقایی با اشاره وضعیت نامطلوب آب سدهای سامانه شرق تهران خاطرنشان کرد: زمانی که تصفیه خانه شماره هفت راه اندازی شود بخشی از مشکل کم آبی شرق تهران برطرف شده و آب سد ماملو برای مصرف شرب این منطقه فرستاده می‌شود.

در خردادماه نیز همگام با جدی تر شدن چالش کم آبی و منابع آلاینده آب در استان تهران، ارتقایی تاکید کرد: دستگاه های مرتبط باید با این بحران مقابله کنند و این اقدامی نیست که یک دستگاه به تنهایی بتواند آن را عملی کند و بطور قطع نیازمند همکاری تمام دستگاه ها است.

در تیرماه مدیرعامل آبفای استان تهران ضمن هشدار در مورد ذخایر آبی سدها عنوان کرد: در حال حاضر، سامانه منابع آبی شرق تهران در مقایسه با سال گذشته 50 درصد و سامانه منابع آبی غرب نیز 30 درصد با کاهش آب مواجه است، امسال از آن سال هایی است که برای تامین آب، افزون بر تابستان در پاییز نیز با مشکل مواجه خواهیم بود و این موضوع ضرورت صرفه جویی مصرف آب را دو چندان می کند.

محمد پرورش افزود: طرح آبرسانی از سدماملو به تهران تا ابتدای مهرماه امسال اجرایی می شود که طرح بسیار بزرگی است و 87 کیلومتر خط انتقال دارد و با انتقال دو مترمکعب آب از ابتدای پاییز، بخشی از کمبودها از محل این سد تامین می شود.

این مسئول در مردادماه نیز همزمان با اوج گیری بحران آبی به دلیل شدت گرمای تابستان و ماه مبارک رمضان گفت: سامانه شرق تهران به علت کاهش شدید ذخایر سدهای لار و لتیان با کمبود نگران‌کننده‌ای روبروست که تلاش داریم با اقداماتی مانند انتقال آب از سامانه غرب و تعدیل فشار و تکمیل خط انتقال آب سد ماملو به تهران این مشکل را برطرف کنیم، طرح انتقال آب سد ماملو به تهران تا اواسط مهرماه تکمیل می‌شود و بسیاری از دغدغه‌های ما در زمینه تامین آب شهروندان برطرف خواهد شد.

کاهش 40 درصدی ذخیره سدهای تهران

در همین وضعیت وزیر نیرو از كاهش 40 درصدی میزان آب ذخیره در سدهای تهران خبر داد و اظهار داشت: حدود 40 درصد آب ذخیره در سدهای تهران نسبت به سال گذشته كاهش یافته كه این اقتضا می كند مردم صرفه جویی بیشتری داشته باشند.

در شهریور نیز خبر خشک شدن سد لار بر صدر تیترهای رسانه ای قرار گرفت، خبرها حاکی از این بود که مخزن ۹۶۰ میلیون مترمکعبی سد لار یکی از پنج سد تامین کننده آب شرب تهران فقط ۳۰ میلیون مترمکعب آب دارد که از این میزان تنها ۱۸ میلیون مترمکعب قابلیت استحصال و استفاده دارد، سد مذکور حدود ۳۵ درصد آب شرب شهر تهران را تامین می‌کند و منبع اصلی آن (رودخانه سفید رود) هم‌ اکنون تقریبا خشک شده و تنها باریکه‌ای از آب باقی‌ مانده است.

همچنین طی روزهای اخیر در مهرماه جاری سخنگوی مجمع نمایندگان استان تهران ضمن هشدار نسبت به کمبود آب در تهران گفت: باید این واقعیت را پذیرفت که اگر مردم و به ویژه شهروندان تهرانی کمبود آب را جدی نگیرند تهران با مشکلات حادی در زمینه کمبود آب مواجه خواهد شد چراکه متاسفانه مخازن سدها تقریبا به آب مرده ای تبدیل شده و نیازمند همکاری مردم درمدیریت مصرف آب است.

حسین طلا تصریح کرد: در مجموعه شهر تهران پنج سد لار، طالقان، لتیان، امیرکبیر و ماملو وجود دارد که امیدواریم از 15 مهرماه با بهره برداری از سد ماملو حدود دو هزار لیتر در ثانیه آب وارد مدار تهران شود.

صنوف آلاینده، کابوس تمام نشدنی سد ماملو

در حالیکه چشم امید مردم و مسئولان به بهره برداری از سد ماملو است و آن را گره گشایی برای بحران آبی پایتخت می دانند، معضلات جانبی این سد نگرانی هایی بوجود آورده که از مهمترین آنها می توان به آلودگی آب رودخانه های منتهی به سد در اثر ساخت و سازهای غیرمجاز و فعالیت صنوف آلاینده در حریم رودخانه اشاره کرد.

در این زمینه کارشناسان شهري از خطر فاضلاب شهرستان پردیس براي سد ماملو خبر داده و فعالان حوزه محيط زيست نيز به صورت مستمر در اين رابطه هشدار مي دهند تا جایی که در خردادماه سالجاری رسیدگی به وضعیت سد ماملو روی میز شورای تأمین استان تهران قرار گرفت و معاون سیاسی وقت استانداری گفت: مشکلات سد ماملو در نشست شورای تأمین استان تهران مطرح خواهد شد تا با حضور سایر دستگاه‌های ذیربط در خصوص جلوگیری از آلودگی سد ماملو تصمیم گیری لازم به عمل آید.

در تیرماه نیز دومين جلسه كارگروه آمايش، محيط زيست و توسعه پايدار استان تهران با دستورجلسه بررسي وضعيت ساخت و سازهاي غيررسمي صنعتي و كارگاهي در شهرستان پرديس برگزار شد که طی آن در گزارشي از دفتر بودجه استانداري به وضعيت واحدهاي صنعتي بدون مجوز در اين منطقه اشاره شد.

بر اساس اين گزارش در منطقه صنعتي بومهن 113 واحد صنعتي فعال هستند كه 98 درصد آنها بدون مجوز و رعايت نكات ايمني فعاليت می کنند، همچنين در منطقه جاجرود 794 واحد صنعتي فعالند كه اكثر آنها مجوز ندارند.

ساماندهی فاضلاب اماکن حریم رودخانه های جاجرود و لواسان

بر اساس گزارش دفتر بودجه استانداري تهران، در منطقه پردیس كارگاه هايي فعاليت دارند كه فاضلاب هاي آنها براي رودخانه ماملو وارد می شود و با ايجاد آلاينده گاز كلر خطراتي به دنبال دارد و از كارگاه هاي ريخته گري و آبكاري نیز به عنوان مهمترين واحدهای آلاينده نام برده شده است.

استاندار تهران نیز در واکنش به این مساله عنوان کرد: مصوبه ساماندهی فاضلاب منازل مسکونی که در گذشته در حریم رودخانه ساخته شده اند ابتدای تیرماه ابلاغ و در آن تاکید شده که هیچ یک از این ساخت و سازها اجازه ندارند فاضلاب و یا پساب سپتیک را وارد رودخانه کنند چراکه این فاضلابها از طریق رودخانه ها وارد سدها و در نهایت وارد سیستم آب شرب می شود.

بنابر اظهارات سید حسین هاشمی، این مصوبه از ابتدای تیر ماه سالجاری به دستگاه های مرتبط ابلاغ شده است و دو رودخانه جاجرود و لواسان در دستور کار فوری قرار گرفته اند.

البته این مسئول پیش از این نیز گفته بود: تلاشها برای کاهش آلودگی ادامه دارد تا آب ورودی به سد ماملو از کیفیت مناسب برخوردار باشد همچنانکه هم اکنون نیز این کیفیت را داراست.

بازدید معاون اول رئیس جمهور از سدهای تهران

به هر روی مسئولان وعده داده اند که سد ماملو با رفع مشکلات و رعایت تمامی استانداردها تا پایان مهرماه جاری وارد مدار آبرسانی استان خواهد شد، در این راستا در واپسین روزهای تابستان معاون اول رئیس جمهور، وزیر نیرو، رئیس سازمان محیط زیست به میزبانی استاندار تهران از تاسیات آبی این استان به ویژه روند تکمیل سد ماملو بازدید به عمل آوردند.

اسحاق جهانگیری در حاشیه این بازدید از تخصیص اعتبار ویژه به این سد برای بهره برداری سریع تر از پروژه های آبرسانی خبر داد و افزود: دولت برای رفع بحران کم آبی برنامه های خاصی دارد از جمله آنکه در بودجه سال 94 اعتبار ویژه ای برای بخش آب در نظر قرار خواهد گرفت، متأسفانه در بازدیدی که امروز از سد لار و لتیان داشتم، مشاهده شد که ذخیره این دو سد بسیار نگران‌کننده است و تنها برای چند روز تهران  کفاف می‌دهد.

اعتبار 300 میلیاردی دولت برای ماملو

در همین زمان نیز جلسه هیأت دولت که به ریاست دکتر روحانی تشکیل شد، با تخصیص 300 میلیارد ریال برای تکمیل اجرای خط انتقال آب از سد ماملو به تهران و تصفیه خانه هفتم موافقت کرد.

در این راستا استاندار تهران در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: خوشبختانه دولت توجه ویژه ای به بخش آب شرب استان تهران دارد که بازدید معاون اول ئیس جمهور و وزیر نیرو از سدهای تهران و اطلاع از میزان ذخایر، همچنین قرارگیری در جریان سیاستهای مدیریتی آب در استان تهران نشان دهنده این اهتمام ویژه است.

سید حسین هاشمی ادامه داد: به واسطه همین پیگیری و جدیت دولت، اقدامات خوبی در دست انجام است اما متاسفانه آب قابل تولید نیست لذا امیدواریم نزولات آسمانی در فصل پاییز بیشتر شده و راهگشا شود، البته صرفه جویی مردم نکته بسیار حائز اهمیتی است و نباید فراموش شود همانطور که پیش از این نیز اعلام شد اگر مردم 20 درصد صرفه جویی کنند، حاشیه امنی در بحث آب ایجاد خواهد شد.

این مسئول از افتتاح سد ماملو تا پایان مهرماه جاری خبر داد و متذکر شد: ظرفیت آبدهی این سد 2.5 مترمکعب در هر ثانیه است که در رفع نیاز آبی شرق تهران بسیار موثر خواهد بود.

استاندار تهران هشدار داد: سیاست سخت گیرانه برای واحدهای آلاینده رودخانه در راه است

وی در پاسخ به پرسشی در زمینه نحوه برخورد با واحدهای آلاینده حریم رودخانه جاجرود عنوان کرد: اخیرا جلسه ای با رئیس سازمان محیط زیست برگزار و طی آن تصمیمات مناسبی اخذ شد، در هفته جاری نیز جلسه دیگری در این رابطه در استانداری برگزار می شود.

نماینده عالی دولت در استان تهران هشدار داد: سیاستی کاملا سخت گیرانه برای واحدهای صنعتی آلوده کننده رودخانه ها در دست تدوین است و بطور قطع با هماهنگی موجود میان دستگاه های ذیربط و استانداری به توفیقات مطلوبی دست خواهیم یافت.