خبر استان/ سيد محمدرضا ميري دانشجوي دكتري بيماري شناسي گياهي: شهر ورامين در ٤٠ كيلومتري جنوب شرقي استان تهران و در حاشيه شمال غربي كوير مركزي و در ارتفاع تقريبي ١٠٠٠ متر از سطح دريا واقع شده است.
اين منطقه داري اقليم آب و هوايي خشك ميباشد با بارندگي كم و گرماي زياد كه بيشترين بارندگي در زمستان و سردترين دما در دي ماه و كمترين بارندگي در تابستان و گرمترين دما در تيرماه وجود دارد.
با توجه به اقليم گرم و خشك اين منطقه و البته حالت كويري اين منطقه كه روزهاي بسيار گرم و شب هاي سرد را در این منطقه به ارمغان آورده است.
از پوشش گياهي اين منطقه مي توان به گياهان مقاوم به خشكي و شوري اشاره كرد كه اصطلاحا به گياهان مقاوم به شوري ؛ گياهان شور پسند يا Halophyt گفته مي شود.
برای آشنایی علاقه مندان به این حوزه در گام نخست به معرفی گیاه تاغ پرداخته می شود.
گياه تاغ با نام علمي : Haloxylon از خانواده Chenopodiace يا اسفناجيان که به صورت درختچه می باشد.
گونه هاي اين گياه به علت فرم شاخه ها ظاهرا شبيه درختان سوزني برگ است و داراي شاخه هاي بند بند و برگهاي آن غالبا پيوسته و بسيار ريز مي باشد.
گياه تاغ در اين منطقه به دو گونه مشاهده مي شود:
١- سياه تاغ Haloxylon aphyllum
٢- زرد تاغ Haloxylon persicum
اين گياه، بومي كشورهاي فلسطين – اردن – مصر، عراق ، ايران ، افغانستان و پاكستان و چين است.
ارتفاع اين درختچه تا ٤/٥ متر رشد مي كند و تنه تاغ محكم و چروكيده مي باشد و پوستي به رنگ خاكستري روشن دارد.
چوب اين درخت با دوام و سنگين ميباشد و شاخه ها در گياهان جوان راست و در گياهان مسن سر به زير و افتاده است.
برگ ها كوچك و فلسي مانند است و گل هاي اين گياه در ارديبهشت و خرداد شكوفا مي شوند
رنگ گلها زرد سفيد و صورتي هستند.
نگهداري از گياه تاغ بسيار ساده ميباشد كه بايد در آفتاب كامل قرار داشته باشد و در سايه رشد نمي كند.
خاك شني و لومي كه خوب زهكشي شده ، خاك مناسب براي رشد تاغ است.
روش نخست تكثير اين گياه از طريق كاشت بذر است و بذر اين گياه را در بهار در گلخانه مي كارند و وقتي به اندازه كافي رشد كرد در گلدانهاي مجزا کاشته می شود.
دومين روش تكثير، از طریق قلمه است که تکثیر این گیاه را ممکن می سازد.
گياه تاغ مقاوم است و بيماري خاصي آن را تهديد نمي كند اما يكي از مهمترين بيماري تاغ مرگ گياهچه در اثر پوسيدگي ريشه است كه باعث ميشود گياه آلوده رنگش متمايل زرد شود كه اغلب پژمرده و ازبين مي رود.
ريشه تاغ در سال اول ١/٥ متر و در سال دوم تا ٢/٥ متر هم گسترش مي یابد.
اين گياه تنها با رطوبت زير زمين به رشد خود ادامه ميدهد چنانچه در سال اول به مانعي برخورد نكند بيش از ١/٥ متر هم ريشه دواني ميكند و با استفاده از ريشه هاي فرعي آب و مواد غذايي را تامين مي كند.
اگر سطح آبهاي زيرزميني كمتر از ١ متر باشد به دليل عدم تهويه خاك و يا تهويه ناقص احتمال خشك شدن زياد است.
كاربردهاي گياه تاغ:
تاغ به دليل قابليت ذغال خوب و پايدار بودن آتش آن مورد بهره برداري نامناسب و غيرمجاز و بي رويه قرار ميگيرد.
در مواردي جهت تامين انرژي ذوب سنگ معدني نظير سرب به كار مي رود.
بعنوان باد شكن جهت جلوگيري از طوفان هاي شن استفاده مي شود.
جهت علوفه دامي براي گوسفند وشتر حائز اهميت است و گياه زرد تاغ براي دام خوش خوراك تر است.
چوب گياه تاغ بعلت كج و معوج بودن براي كارهاي ساختماني و نجاري مصرفي ندارد ولي براي سايبان و چتر و تزئينات استفاده مي شود.
چوب تاغ براي توليد نئوپان قالبي ( ورزاليت ) و همچنين وقتي بصورت مخلوط با صنوبر براي
توليد نئوپان معمولي به كار مي رود.
هيزم آن خوش سوز و مورد علاقه مردمان اطراف كوير است.
