در حالی که اثر بخشی داروهای شیمیدرمانی داخلی از طریق مطالعات آزمایشگاهی صورت نگرفته است، پزشکان متخصص و درمانگران سرطان بر اساس اعلام وزارت بهداشت باید داروی داخلی تجویز کنند و قلمشان را روی نسخه به سمت وزارت بهداشت بچرخانند. سرطان، بیماری صعب العلاجی که سالانه قربانیان زیادی در جهان از جمله ایران میگیرد. […]
سرطان، بیماری صعب العلاجی که سالانه قربانیان زیادی در جهان از جمله ایران میگیرد. بیماری که شاید هر خانوادهای با شنیدن اسمش یاد عزیزان از دست رفته خود میافتد؛ بیماری که علاوه بر رنج بیماری میتواند هزینههای زیادی بر دوش خانواده گذارد و آنها را تا زیر خط فقر بکشاند.
وقتی یک عضو خانواده مبتلا به این بیماری شود؛ همه بسیج میشوند تا هر چه دارند و ندارند را جمعآوری کرده تا در جهت خرید دارو یا درمان بیمار به کار گیرند و زمانی که دارو نباشد غم و رنج این مشکل مضاعف خواهد شد. رنجی که شاید مسئولان با تدابیر و تمهیدات بهتر بتوانند آن را کاهش دهند.
هر چند طی سالهای اخیر با راه اندازی مراکز جامع سرطان، سعی بر آن شده تا درمان این بیماران با رویکرد منسجمتری صورت گیرد ولی اینک علاوه بر بیماران، پزشکان درمانگر سرطان هم با چالشی مواجه شدهاند که باعث نگرانیهایی در حوزه سرطان شده است.
پزشکان طی ماههای گذشته دستشان برای تجویز بسته شده و قلمشان به سختی روی کاغذ میچرخد. وزارت بهداشت به آنها اعلام کرده که باید داروی ایرانی تجویز کنند و به عبارتی دور داروی خارجی را برای درمان سرطان خط بکشند.
پزشکان متخصص درمان سرطان اکنون میان دو راهه وجدان و الزام کاری گیر کردهاند. البته مسئولان وزارت بهداشت از جمله ایرج حریرچی بر ضرورت حمایت از تولیدات داخلی در حوزه سلامت تاکید دارند و معتقدند تا موقعی که داروی ایرانی وجود دارد، توجیهی برای مصرف داروی خارجی نیست.
محمدرضا قوام نصیری، رئیس انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران در گفتوگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، درمورد داروهای شیمیدرمانی اظهار داشت: در حال حاضر کمبود داروی شیمیدرمانی نداریم، و مراکز جامع سرطان با سطوح مختلف در کشور مشغول فعالیت هستند.
داروهای درمان سرطان از نوع داخلی کیفیت نوع خارجی را ندارند
وی افزود: البته در مورد داروهای شیمیدرمانی با برندهای غیر ایرانی باید توجه داشت که پیش از این اکثر داروهای مورد استفاده خارجی بوده ولی اکنون براساس سیاستهای وزارت بهداشت باید داروی ایرانی برای درمان سرطان استفاده شود البته اگر ضرورتی باشد برخی داروهای خارجی با تشخیص طبیب معالج قابل استفاده است.
رئیس انجمن رادیوتراپی آنکولوژی ایران با اشاره به اینکه داروهای درمان سرطان از نوع داخلی کیفیت نوع خارجی را ندارند خاطرنشان کرد: گروهی به خاطر خدا و بیماران مشغول فعالیت هستند و برایمان جای سوال است چرا چندین نفر صحبتهایی 180 درجه مخالف داشته و در مقابل حرف حق جبههگیری میکنند.
داروهایی که ممکن است به قیمت جان بیمار تمام شود
قوامنصیری تصریح کرد: ما نمیخواهیم در مسائل سیاسی دخالتی داشته باشیم ولی ما پزشک متخصصیم و کارمان را در حرفهمان بلد هستیم. مسائل پیش آمده در حوزه داروهای مرتبط با بیماران مرتبط با سرطان ارتباطی با مشکلات تحریمها ندارد و وزارت بهداشت طی حدود یک سال پیش اعلام کرده که باید در این زمینه داروهای داخلی توسط پزشکان تجویز شود ولی جای سوال مطرح است که چرا برخی داروهای شیمیدرمانی که کنترل کیفی در مراحل بالینی را نگذراندهاند و حتی ممکن است به قیمت جان بیمار باشد باید آن را تجویز کرد.
قوام نصیری عنوان کرد: وقتی برخی میگویند باید داروی ایرانی مصرف شود آن را باید با افراد صاحبنظر مشورت کنند برای ما جای تعجب دارد که با انجمن رادیوتراپی آنکولوژی مشورتی در این زمینه صورت نمیگیرد و ما باید دست و پا و حتی چشم بسته کاری را انجام دهیم.
وی با بیان اینکه وزیر بهداشت از این مشکلات اطلاع دارد، گفت: همچنین باید به این نکته توجه داشت که تشخیص مصرف داروی خارجی یا داخلی با فردی است که درگیر آن بوده به طور مثال وقتی خودروی یک نفر خراب میشود آن را برای تعمیر نزد مکانیک میبرند و آن مکانیک تشخیص میدهد که چه اقدامی باید انجام دهد که وسیله نقلیه شما تعمیر شود. حالا آیا یک انسان ارزش آن از یک اتومبیل حتی کمتر است؟!
داروی سرطان با داروی سرماخوردگی متفاوت است
اواخر تیرماه سالجاری نیز حسین فودازی در رابطه با نگرانی بیماران سرطانی و پزشکان آنها برای استفاده از داروهای شیمی درمانی تولید داخل گفت: وزارت بهداشت اعلام میکند که هیچ مشکلی در رابطه با دارو وجود ندارد، اما مساله این است که حتی بیشتر از 90 درصد از برخی داروها در داخل تولید شده و اغلب داروها دیگر وارد نمیشود.
وی افزود: داروی شیمی درمانی برای اینکه سندیت استفاده را کسب کند، باید مطالعات آزمایشگاهی را طی کند. در اینکه آیا این مطالعات آزمایشگاهی برای داروهای شیمیایی تولید داخل انجام گرفته یا خیر، تردید وجود دارد. مطالعات آزمایشگاهی باید در مراکز دانشگاهها با کمک انجمنهای علمی درگیر با سرطان صورت گیرد و در واقع مجوزهای لازم را بعد از طی این مطالعات کسب کنند، مطالعاتی که اثربخشی دارو را مشخص میکند.
دبیر انجمن رادیوتراپی انکولوژی ایران تصریح کرد: داروی سرطان با داروی سرماخوردگی متفاوت است. داروی سرماخوردگی حتی اگر اثر نکند، فرد پس از یک هفته رو به بهبود میرود، اما داروی سرطان به این صورت نیست، اگر اثر نکند فرد میمیرد و اگر عوارض آن زیاد باشد، عارضه ایجاد میکند. بنابراین تولید این دست داروها با داروهای معمولی در تمام دنیا متفاوت است و به همین خاطر این داروها گران هستند، چراکه تولید آنها هزینهبر است.
وی خاطرنشان کرد: سیستم R&D تحقیق و توسعه داروهای شیمیدرمانی در کل دنیا هزینه زیادی میبرد تا دارویی تولید شود که نوعی سم اثربخشی ضدسرطانی داشته باشد و همزمان از عارضه کمی هم برخوردار باشد.
پزشک به دنبال داروی باکیفیت است
فودازی گفت: همه انجمنهای داخل کشور در حوزه درمان علاقه دارند که یک داروی باکیفیت ایرانی در بازار وجود داشته باشد و تولید شود، چراکه ارز بیهوده نباید از کشور خارج شود. در این تردیدی نیست، اما یک پزشک به این فکر میکند که باید در رابطه با بیماران طوری رفتار کند که گویی خانوادهاش هستند، برای همین پزشک به دنبال داروی باکیفیت است و همیشه برای پزشکان در خصوص بیماران این مساله مدنظر است.
وی خاطرنشان کرد: نمیتوانیم کیفیت تمام داروهای داخل کشور را زیر سوال ببریم، اما در رابطه با داروهای شیمی درمانی در مورد اینکه مطالعات بالینی را طی کردهاند یا خیر پزشکان تردید دارند. اینکه چطور میشود که یک شبه همه داروهای شیمیدرمانی همگی با هم تولید شوند، مورد تردید است.
او با اشاره به اینکه دارویی که هدفمند و تکنولوژیک باشد، حداقل دو تا سه سال دوره آزمایشی آن طول میکشد، افزود: داروی باکیفیت ایرانی را حمایت میکنیم، ولی تولید آن بدون بررسی و طی مراحل آزمایشگاهی نباید انجام گیرد. باید رقابت در بازار دارو به وجود بیاید و همچنین امکان اینکه یک چهارم بازار در دست داروهای برند باشد تا بتوانیم اثربخشی داروها را با هم مقایسه کنیم. پزشکان به راحتی میتوانند، این کار را انجام دهند. مسئولان میتوانند پوشش بیمهای داروهای خارجی را کاهش دهند، اما اینکه ناگهان جلوی واردات آن گرفته شود، درست نیست.
دبیر انجمن رادیوتراپی انکولوژی ایران گفت: با این کار بازاری را در کشور ایجاد میکنیم که شبیه به بازارخودرو است و جان بیماران به خطر میافتد. در پزشکی اثرات بدتری وجود دارد. در این رابطه شدیدا بازار سیاه به وجود آمده است و دارویی که در حالت عادی یک میلیون و نیم بوده است، در حال حاضر با قیمت سه یا چهار برابری خرید و فروش میشود، آن هم در ناصرخسرو. یعنی این دارو اکنون سه تا چهار برابر قیمتی است که پیش از این دولت با دلار آزاد وارد میکرده است.
پزشکان برای تجویز داروی ایرانی درمان برای بیماران شک دارند
فودازی گفت: برای داروها دو نوع مطالعه وجود دارد؛ اول اینکه دارو از جنبه عوارض و بعد اثربخشی مطالعه و آزمایش میشود، یعنی اگر عارضه داشته باشد اثربخشی پس از آن اهمیت دارد. این مطالعات 6 ماه تا دو سال زمان میبرد. داروهای سرطانی نیز باید با مطالعه بالینی در مراکز دانشگاهی و به این صورت که رایگان مورد مطالعه قرار گیرند، بررسی میشد که اطلاع درستی در این خصوص داده نشده است و به همین خاطر پزشکان برای مصرف و تجویز آن برای بیماران شک دارند.
مسئولان چه دارویی مصرف میکنند؟
مسئولان وزارت بهداشت در این زمینه اعلام کرده که دستور استفاده از داروی ایرانی بر اساس بند قانونی برنامه ششم توسعه است حالا اینکه مسئولان برای خانوادههای مبتلا به سرطانشان چه دارویی تجویز میکنند، بماند.
اکنون با توجه به دغدغه بیماران، خانوادهای آنها و پزشکان در زمینه استفاده از داروی ایرانی شیمی درمانی باید دید در ادامه مسیر وزارت بهداشت از نظر متخصصان و صاحبنظران استفاده میکند یا همچنان علیرغم گلایهمندیها، پزشکان را مجبور میکند قلمشان را روی نسخه به سمت آنها بچرخانند؟