محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه کشورمان که براي شرکت در نشست مجمع عمومي براي بزرگداشت روز بينالمللي چندجانبهگرايي و ديپلماسي براي صلح به نيويورک رفته است، در گفتوگو با خبرگزاري رويترز به سؤالاتي درباره سياستهاي دونالد ترامپ، رئيسجمهور آمريکا درباره ايران پاسخ داد.
ظريف اظهار کرد: «از نظر من ترامپ خواهان جنگ نيست، اما اين، از کشيدهشدن پاي او به يک جنگ جلوگيري نميکند». وي گفت که «تيم ب» متشکل از جان بولتون، مشاور امنيت ملي کاخ سفيد و بنيامين نتانياهو، نخستوزير رژيم صهيونيستي، ممکن است يک درگيري نظامي با ايران را به ترامپ تحميل کنند. رئيس دستگاه ديپلماسي ايران افزود: «آنهايي که اين سياستها را طرحريزي ميکنند، آشکارا به دنبال يک راهحل مبتنيبر مذاکره نيستند، اما اجازه دهيد مشخصا بگويم که ايران به دنبال درگيري نيست، اما در دفاع از خود کوتاهي نخواهد کرد». به گزارش «ايسنا»، ظريف گفت که ممکن است اين افراد ماجرايي را برنامهريزي کنند که به وقوع بحراني بزرگ منجر شود. به گزارش رويترز، تنشها ميان تهران و واشنگتن از زمان خروج ترامپ از توافق هستهاي در می ۲۰۱۸ و بازگرداندن تحريمها عليه ايران تشديد شده است. آمريکا در ادامه اين رويکرد خود به تازگي نام سپاه پاسداران را در فهرست سازمانهاي تروريستي قرار داد و اعلام کرد که معافيت از تحريمهاي نفتي ايران را تمديد نخواهد کرد.
پاسخ با احتياط به سياستهاي آمريكا
وزير امور خارجه کشورمان در ادامه تصريح کرد: «ايران به سياستهاي خطرناک آمريکا با احتياط پاسخ خواهد داد؛ بهعنوانمثال، ايران کماکان اجازه خواهد داد تا کشتيهاي آمريکايي از تنگه هرمز عبور کنند». وي اقدام آمريکا عليه سپاه را نامعقول و احمقانه توصيف کرد و گفت که «ايران به دنبال پاسخ نظامي نيست، مگر اينکه آمريکا قوانين خود در ارتباط با نحوه برخورد با نيروهاي ايران را تغيير دهد». ظريف خاطرنشان کرد: «ما با احتياط رفتار خواهيم کرد، اما اين، به آن معني نيست که اگر آمريکا قوانين بازي را تغيير دهد يا قوانين چگونگي تعامل (با نيروهاي ايراني) را تغيير دهد، ميتواند از پاسخ در امان بماند». وي ادامه داد: «اگر آمريکا بخواهد همچنان به قوانين تعامل، قوانين بازي، کانالهاي ارتباطي و پروتکلهاي رايج احترام بگذارد، با وجود اينکه ما حضور آمريکا را در خليجفارس اساسا بيثباتکننده ميدانيم، دست به هيچ اقدامي نخواهيم زد». وزير امور خارجه ايران همچنين در پاسخ به سؤالي درباره عراق و سوريه گفت: «پس از صرف منابع براي جنگ در سوريه و عراق، جمهوري اسلامي همچنان نسبت به اين کشورها هوشيار خواهد بود. ما به سادگي آن جنگ را کنار نميگذاريم».
دورزدن تحريمها
ظريف درباره تحريمهاي آمريکا عليه ايران نيز تأكيد کرد که تهران در مواجهه با اين تحريمها بهبود خواهد يافت. وي گفت: «منظور من اين است که هميشه راهي براي دورزدن تحريمها وجود دارد؛ ما در اين زمينه دکترا داريم». وي با بيان اينکه تحريمهاي نفتي بر زندگي مردم عادي تأثيرگذار است، يادآور شد: «بنابراين، دولت هر کاري بتواند براي فروش نفت انجام ميدهد تا به شهروندان خدمت کند». اين مقام بلندپايه کشورمان در پاسخ به اين سؤال که ايران از اين پس به چه کسي ميخواهد نفت بفروشد، گفت: «اگر به شما بگويم، ديگر نميتوانيم به آنها نفت بفروشيم». ظريف تأكيد کرد، عدم تمديد معافيتهاي نفتي مانع از فروش نفت ايران نخواهد شد.
محورهاي رايزني با دبيرکل سازمان ملل
همچنين ظريف، وزير امور خارجه ايران، محورهاي رايزني خود با دبيرکل سازمان ملل را تشريح کرد. او گفت: «در ديدار با دبيرکل سازمان ملل متحد در نيويورک در مورد تمام موضوعاتي که اکنون از نظر ما سازمان ملل با آن مواجه است، نهفقط منطقه ما، رايزني و گفتوگو کرديم». محمدجواد ظريف بعد از ديدار با آنتونيو گوترش، دبيرکل سازمان ملل متحد، در نيويورک در حاشيه شرکت در نشست روز بينالمللي چندجانبهگرايي و صلح براي ديپلماسي در جمع خبرنگاران در ارتباط با محور اصلي رايزنيهايش با اين مقام عاليرتبه سازمان ملل اظهار کرد: «در اين ديدار با آقاي دبيرکل در مورد تمام موضوعات دوجانبه در منطقه رايزني و گفتوگو کرديم و فرصتي بود که مروري داشته باشيم بر تمام موضوعاتي که درحالحاضر از نظر ما سازمان ملل با آن مواجه است، نهفقط منطقه ما».بر اساس اعلام رسانهها در اين ديدار ظريف و دبير کل سازمان ملل درمورد آخرين تحولات ليبي، سوريه، يمن، شمال آفريقا و ديگر مسائل منطقه رايزني و گفتوگو کردند. مجيد تختروانچي، غلامحسين دهقاني و سجادپور از ديپلماتهايي بودند که وزير امور خارجه را همراهي ميکردند. ظريف همچنين در حاشيه سفر به نيويورک با رئيس مجمع عمومي سازمان ملل متحد نيز ديدار و رايزني کرد.
حمايت ايران از چندجانبهگرايي و ديپلماسي
ظريف عصر چهارشنبه نيز در نشست عاليرتبه مجمع عمومي ملل متحد براي بزرگداشت و ارتقاي «روز بينالمللي چندجانبهگرايي و ديپلماسي براي صلح» گفت: «ايران هميشه از چندجانبهگرايي و ديپلماسي براي صلح حمايت کرده است. من امروز به اينجا آمدهام تا اعلام کنم تلاشهاي ديپلماتيک جمعي ديگر فقط يک گزينه خردمندانه نيست، بلکه تنها راهحل است؛ حتي اگر زماني در سياست بينالملل نظام تکقطبي وجود داشت، ديگر قطعا از بين رفته است. کشور من همواره تعهد خود به چندجانبهگرايي را به عنوان رکن يک سياست خارجي قوي نشان داده است. فقط نگاهي گذرا به مراودات ديپلماتيک ما در چند هفته گذشته اين امر را کاملا روشن ميکند».وي ادامه داد: «در غرب ما، آخر هفته گذشته رؤساي مجالس همسايگان عراق گرد هم آمدند تا رهيافت فراگير جديدي را براي مراودات منطقهاي بيابند و من هفته گذشته در رأس هيئتي به دمشق و آنکارا رفتم تا همکاري با سوريه، ترکيه و روسيه را در چارچوب روند آستانه گسترش دهيم. در شرق ما، نماينده ويژه جديد ما براي افغانستان در حال تعامل طبق يک رويکرد منطقهاي واقعگرايانه براي صلح و ثبات است. در همين حال ما دو روز پيش ميزبان نخستوزير پاکستان براي گفتوگو در مورد يک رهيافت چندجانبه براي ثبات منطقهاي و مبارزه با تروريسم بوديم. در شمال ما، هفته گذشته مقامات ارشد دولتهاي ساحلي درياي خزر گرد هم آمدند تا اجراي کنوانسيون تاريخي خزر را آغاز کنند که در سال ۲۰۱۸ بعد از ۲۲ سال مذاکره، آن را نهايي کرديم. همزمان ما در حال نيل به يکپارچگي اقتصادي از جمله از طريق اتحاديه اقتصادي اوراسيا هستيم. در جنوب ما، روند استکهلم را درمورد يمن تسهيل کرده و همچنين سازوکار گفتوگوي منطقهاي در خليج فارس را به عنوان رهيافت چندجانبه فراگير براي همکاري و حل اختلافات پيشنهاد دادهايم».ظريف در ادامه اظهار كرد: «در سطح جهاني ۱۴ گزارش آژانس بينالمللي انرژي اتمي مؤيد تعهد ما به برنامه جامع اقدام مشترک، يک توافق چندجانبه مورد تأييد قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت سازمان ملل است. به رغم ناتواني اعضاي غربي برجام در عمل به تعهداتشان در مورد منافع اقتصادي ملت ايران متعاقب خروج غيرقانوني آمريکا، ما به قول خود عمل کردهايم. نيازي نيست که سياستهاي يکجانبهگرايانه غيرقانوني گسترده دولت فعلي آمريکا در قبال کشورم يا منطقهمان را فهرست کنم. فقط به ذکر چند نمونه اکتفا ميکنم: اعمال فراسرزميني قوانين داخلي، ناديدهگرفتن تعهدات بينالمللي و احکام ديوان بينالمللي دادگستري، اعلام خودکامانه نيروهاي مسلح يک دولت به عنوان «تروريست»، پرورش افراطگرايي از طريق جنگهاي دائمي بيهدف و بدون ملاحظه، حمايت از اذناب حامي تروريسمش در قبال جرائم جنگي آنها و شناسايي الحاق نژادپرستانه و غيرقانوني قلمرو. از آنجا که به نظرشان اين بيقانوني هنوز کافي نبوده است، آمريکا همچنين کساني را مجازات ميکند که به دنبال عمل به تعهداتشان تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت هستند؛ قطعنامهاي که خواهان عاديسازي روابط اقتصادي با ايران است. براي دفاع از چندجانبهگرايي لازم است مانع دستيابي آمريکا به منافع مورد تصورش از اقدامات غيرقانوني آن کشور شد و با قوت تمام هرگونه فشاري را که به ديگران وارد ميآورد تا حقوق بينالملل و قطعنامههاي شوراي امنيت را نقض کنند، رد کرد. در رد يکجانبهگرايي، همه ما مسئوليت داريم تا به صورت دستهجمعي هر دولتي را براي عواقب هر گونه بيقانوني آن مسئول بدانيم».